«بوف کور» یکی از مشهورترین و پیچیده‌ترین آثار ادبیات فارسی است که توسط صادق هدایت نوشته شده است. این رمان به سبک سوررئال و نمادین نوشته شده و داستانی تاریک و روان‌شناختی را روایت می‌کند. داستان از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
بخش اول: راوی که یک مرد منزوی و نقاش است، در اتاقی تاریک و تنگ زندگی می‌کند. او به تصویر یک زن زیبا که شبیه به فرشته‌ای است، علاقه‌مند می‌شود و در رویاها و خیالاتش با او ارتباط برقرار می‌کند. این زن نماد زیبایی، عشق و آرمان‌های راوی است. اما در نهایت، راوی شاهد مرگ این زن می‌شود و این اتفاق او را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.
بخش دوم: در این بخش، راوی به گذشته‌اش بازمی‌گردد و داستان زندگی‌اش را تعریف می‌کند. او از رابطه‌اش با زنی به نام «لکاته» (زنی فاسد و پلید) صحبت می‌کند که در تضاد کامل با زن رویاهایش است. این بخش پر از نمادها و تصاویر تاریک است که نشان‌دهنده‌ی تنهایی، پوچی و یأس راوی است.
در تاریک‌ترین گوشه‌های ذهن یک نویسنده‌ی تنها، قصه‌ای شکل می‌گیرد که در مرز میان واقعیت و توهم سرگردان است. راویِ بی‌نامِ داستان، مردی بیمار و منزوی است که در اتاقی تاریک، میان دود تریاک، کابوس‌ها و خاطراتش، غرق شده است. او که شغلش نقاشی روی قلمدان است، در ابتدای داستان به ما می‌گوید که می‌خواهد رازی را که در دل دارد، برای سایه‌اش بازگو کند؛ چراکه دیگران او را نخواهند فهمید.
آغاز توهمات و زن اثیری
راوی در اوهام و خیالاتش، تصویری از زنی اثیری را به یاد می‌آورد؛ زنی با چشمانی نافذ، لباسی سیاه و چهره‌ای فرشته‌وار که در کنار جوی آبی نشسته و یک گل نیلوفر در دست دارد. او با دیدن این زن، احساس می‌کند که تمام عمرش در جست‌وجوی او بوده است. اما این زن اسرارآمیز تنها برای لحظه‌ای ظاهر می‌شود و سپس در تاریکی محو می‌گردد.
راوی سرانجام او را در خانه‌اش می‌یابد، اما زن اثیری بیمار و خاموش است. او را در آغوش می‌گیرد، اما زن بدون گفتن کلمه‌ای، جان می‌سپارد. حالا مرد در برابر جسد زن قرار گرفته و نمی‌داند چه کند. در یک اقدام هولناک، جسد را تکه‌تکه کرده و در چمدانی می‌گذارد. سپس، در دل شب، با کمک پیرمردی خنزرپنزری – که در جای‌جای داستان مانند فرشته‌ی مرگ ظاهر می‌شود – جسد را در گورستان دفن می‌کند. اما آیا این واقعیت است، یا توهمی برآمده از ذهن بیمار او؟
سقوط به اعماق جنون
پس از این واقعه، راوی دچار پریشانی و کابوس‌های مداوم می‌شود. او از گذشته‌ی خود صحبت می‌کند و از زنی که با او ازدواج کرده ولی از او متنفر است: زنی که او را «لکاته» می‌نامد. لکاته درست همان چهره‌ی زن اثیری را دارد، اما در رفتارش خبری از معصومیت و آرامش آن زن نیست. او زنی فریبکار است که راوی را تحقیر می‌کند و با مردان دیگر رابطه دارد. راوی از اینکه لکاته را دوست دارد ولی هم‌زمان از او بیزار است، در عذاب است.
در یکی از شب‌ها، او تصمیم می‌گیرد انتقام بگیرد. وقتی لکاته در خواب است، چاقویی برمی‌دارد و او را می‌کشد. اما پس از قتل، چهره‌ی لکاته برایش تداعی‌کننده‌ی همان زن اثیری می‌شود. گویی این دو زن، یک نفر بوده‌اند و او قربانی نوعی چرخه‌ی بی‌پایانِ تکرار و عذاب شده است.
همچنین بخوانید: خلاصه کامل داستان سگ ولگرد
تکرار و هویت گمشده
راوی در میان خاطرات و توهمات خود سرگردان است. او بارها با چهره‌هایی مشابه روبه‌رو شده است: پیرمرد خنزرپنزری، زن اثیری، لکاته، و حتی سایه‌ی خودش. در نهایت، او حس می‌کند که زندگی‌اش از قبل رقم خورده و سرنوشتی محتوم در انتظارش است. او به یاد می‌آورد که پدرش نیز مانند خودش بوده، همان جنون، همان وسوسه‌ی مرگ، همان قتل.
در انتهای داستان، راوی در اتاقی تاریک نشسته و صدایی در سرش زمزمه می‌کند که این چرخه باز هم تکرار خواهد شد. او در آینه به خود نگاه می‌کند و ناگهان چهره‌ی پیرمرد خنزرپنزری را در خود می‌بیند. آیا خودش همان پیرمرد است؟ آیا همه‌ی این چهره‌ها، در نهایت، یک نفرند؟
پایان: او تنها می‌ماند، در جهانی که حقیقت و خیال چنان درهم آمیخته‌اند که دیگر راه گریزی نیست. این قصه‌ای نیست که با مرگ پایان یابد؛ بلکه قصه‌ای است که در یک حلقه‌ی بی‌پایان، همواره از نو آغاز می‌شود…
«بوف کور» سفری است به تاریک‌ترین اعماق ذهن انسانی، جایی که هویت، زمان و واقعیت در هاله‌ای از دود و توهم رنگ می‌بازند.
