🔮 قسمت سوم: کوانتوم و دنیای بی‌پایان تصمیم‌ها
قسمت سوم از ۶ مقاله‌ی کتاب «جهان‌های موازی» – مکانیک کوانتومی و جهان‌های موازی نوع دوم
🌀 دنیای عجیبی به نام “کوانتوم”
وقتی فیزیکدان‌ها به دنیای ذرات زیراتمی (مثل الکترون، پروتون، فوتون) نگاه کردند، فهمیدند آن‌جا هیچ‌چیز قطعی نیست.
مثلاً:
- الکترون گاهی مثل ذره است، گاهی مثل موج!
- نمی‌توان همزمان مکان و سرعت دقیق یک ذره را دانست (اصل عدم قطعیت هایزنبرگ)
- اتفاقات به‌صورت تصادفی رخ می‌دهند، نه قطعی!
🎲 مثال ساده:
تصور کن یک سکه می‌اندازی بالا…
ولی نه اینکه یا شیر بیاید یا خط!
در دنیای کوانتوم، سکه می‌تواند همزمان شیر و خط باشد!
تا وقتی که نگاهش نکنی…
🐱 گربه شرودینگر: زنده یا مرده؟
یکی از معروف‌ترین آزمایش‌های فکری در دنیای کوانتوم:
گربه شرودینگر.
در این آزمایش:
- یک گربه در جعبه‌ای همراه با ماده رادیواکتیو و سم قرار دارد
- اگر ذره‌ی رادیواکتیو تجزیه شود → سم آزاد می‌شود → گربه می‌میرد
- اگر تجزیه نشود → گربه زنده می‌ماند
اما چون همه‌چیز در دنیای کوانتوم احتمالی است…
تا وقتی در جعبه را باز نکنی، گربه همزمان زنده و مرده است!
🌍 راه‌حل عجیب‌تر: تفسیر چندجهانی کوانتومی
فیزیکدانی به نام هیو اورت در دهه ۱۹۵۰ گفت:
به‌جای اینکه بگوییم گربه هم زنده است و هم مرده،
بگوییم دو جهان متفاوت ساخته می‌شود:
یکی که در آن گربه زنده است
و یکی که در آن گربه مرده است
این نظریه، پایه‌ای شد برای جهان‌های موازی نوع دوم (Many-Worlds Interpretation)
🌱 درخت تصمیم‌ها: هر انتخاب، یک جهان
طبق این تفسیر، هر بار که انتخابی می‌کنی یا اتفاقی می‌افتد:
- جهان به شاخه‌های مختلف تقسیم می‌شود
- در یکی تو دکتر می‌شوی
- در یکی دیگر نقاش
- در سومی اصلاً به دنیا نمی‌آیی!
🎮 مثال:
فرض کن در بازی «زندگی» گزینه‌ای برای انتخاب شغل داری:
- پزشک
- هنرمند
- فوتبالیست
در دنیای کوانتوم، هر انتخاب باعث ساخت یک جهان مستقل می‌شود.
یعنی هر بار انتخاب می‌کنی، یک “تو” دیگر در جهانی دیگر زندگی متفاوتی شروع می‌کند.
🪞 پس خودِ ما در جهان‌های دیگر وجود داریم؟
بر اساس این تفسیر، بله!
- میلیون‌ها «تو» در جهان‌های دیگر مشغول زندگی‌اند
- بعضی زندگی‌ات بهتر است، بعضی بدتر
- حتی جهان‌هایی هست که تو در آن تصمیم‌های کوچک‌تری فرق کرده‌ای
📚 نظر کاکو درباره‌ی این تفسیر:
کاکو می‌نویسد:
این تفسیر از نظر فلسفی هیجان‌انگیز، ولی از نظر علمی بحث‌برانگیز است.
چون ما هنوز نمی‌توانیم بین جهان‌های کوانتومی حرکت کنیم یا با آن‌ها ارتباط بگیریم.
اما او اعتراف می‌کند که بسیاری از فیزیک‌دان‌های مدرن این نظریه را جدی می‌گیرند، چون بسیاری از معادلات را بدون تناقض توضیح می‌دهد.
🧩 جمع‌بندی مقاله سوم:
در این مقاله:
✅ وارد دنیای کوانتوم شدیم، جایی که همه‌چیز احتمالی و غیرقطعی است
✅ دیدیم که هر تصمیم، یک شاخه جدید از جهان می‌سازد
✅ تفسیر “Many-Worlds” گفت که همه‌ی احتمالات در جهان‌های مختلف واقعاً رخ می‌دهند
✅ در نتیجه: تو در حال زندگی در یکی از بی‌نهایت نسخه‌های ممکن از خودت هستی!
